Van zeepkist op onderstel van kinderwagen tot F1-waardige afdaling in de Zwaanstraat
WIJK AAN ZEE - Het is misschien wel de meest ludieke snelheidsrace in de regio: de zeepkistenrace in Wijk aan Zee. Al ruim 7 decennia trekken vele honderden toeschouwers naar de badplaats onder de rook van Tata Steel, om toe te zien hoe tientallen durfallen met doodsverachting, vanaf hotel Sonnevanck, naar beneden razen door de Zwaanstraat, op weg naar eeuwige roem of een stevige crash.
(bron: IJmond360)
Het is een jaarlijkse herhaling van zetten die nooit lijkt te vervelen. Ook vanavond, vrijdag 4 juli, verschenen er weer tientallen bijzondere creaties aan de start met soms even zo bijzondere chauffeurs of piloten. Zeepkisten die lang niet allemaal op echte snelheid waren gebouwd, maar waarbij het applaus voor alleen al de bijzondere verschijningsvorm een prijs op zichzelf vormde.
Zeepkisten al ruim een eeuw populair
Die bijzondere verschijningsvormen zijn overigens vooral iets van de laatste decennia. Bij de allereerste zeepkistenraces ging het vooral om de snelheid. Voor de eerste "zeepkisten moeten we terug naar het Duitsland van 1904 waar deze zelfgebouwde karretjes voor ’t eerst het leven zagen.
Toen werden deze zelfgemonteerde karretjes nog niet als potentiële racemonstertjes, maar meer als zelfgebouwd speelgoed. In de dertiger jaren van de vorige eeuw sloeg de rage over naar de VS waar men voor de karretjes vooral gebruik maakte van zogenaamde ‘soapboxes’, houten kisten waarin zeep werd vervoerd. Deze stevige kisten waren goedkoop en ruim beschikbaar. Daar komt dus ook de naam ‘zeepkisten’ vandaan, die altijd zo gebleven is.
Ook het organiseren van races met de primitieve karretjes begon ook in die tijd. De allereerste bekende zeepkistenrace is de "Soap Box Derby" in de VS in Dayton, Ohio in 1934. Die race groeide uit tot een nationaal fenomeen (zie hierboven).
Maar ook in Nederland razen we al ruim 75 jaar met gammele vehikeltjes van helling. De allereerste officiële zeepkistenrace zou dateren van 1950 en werd gehouden in de bossen bij Rhenen.
In Wijk aan Zee zal men het daar zeker niet mee eens zijn. Niet dat er overtuigend bewijs voor is, maar volgens de overlevering zouden in Wijk aan Zee al kort na de Tweede Wereldoorlog de eerste zeepkistenraces zijn georganiseerd alleen zijn deze nooit officieel geregistreerd. Na Wijk aan Zee zou het fenomeen zich vrij snel over Nederland hebben verspreid met races in onder andere Rotterdam (Westzeedijk) en Amersfoort (hieronder).
Terug naar Wijk aan Zee, als we stellen dat deze zeepkistenrace inmiddels 75 jaar bestaat dan kunnen we er niet ver naast zitten. En in de 75 jaar hebben wel al heel wat bijzondere vehikels omlaag zien komen, hoewel de namen van winnaars uit het verre verleden niet zijn blijven hangen. De enige naam van weleer is die van schoenmaker Frans Heine als voormalig opperspreekstalmeester. Zijn manier van commentaar geven zorgde er zelfs voor dat de enige bocht in het parcours naar hem werd vernoemd “de Heine-bocht”.
Van de pakweg laatste 10 jaar zijn de namen van winnaars wel blijven hangen, met in het bijzonder die van Hans Georg Wiemken die in 2016 en 2018 de race op zijn naam schreef. De laatste twee edities gingen naar respectievelijk Toine van Dijk en Jerro van Dijk.
26 bijzondere zeepkisten aan de start
Deze vrijdagavond is er dus een nieuw hoofdstuk geschreven in de geschiedenis van de Wijk aan Zeese Zeepkistenrace. Een hoofdstuk met weer veel mooie creaties aan de start en ook mooie deelnemers zoals opnieuw de inmiddels 82-jarige Duitse Seifenkiste- Legende Hans Georg Wiemken, maar ook leden van de jeugdbrandweer uit Beverwijk.
En wat te denken van de leerlingen van het Maritiem College in IJmuiden die met maar liefst drie zeepkisten in Wijk aan Zee verschenen. Zeepkisten waar zo'n drie maanden aan was gewerkt en samengesteld uit onder andere een oude sloep die inmiddels al jarenlang dienst deed als plantenbak, en nu z'n derde leven inging als 'zeepkist' op het frame van een oude skelter, gevonden in de schuur van de oma van een van de leerlingen.
Wijk aan Zee kan weer terugkijken op een prachtige editie van de Zeepkistenrace. Ook de nog nieuwe organisatie (pas sinds vorig jaar heeft dit team de race opgepakt) toonde zich meer dan tevreden en sprak alvast de hoop uit dat het evenement in volgende jaren nog meer deelnemers zal aantrekken.
Later op IJmond360 een reportage met interviews met zowel organisatie als publiek. Hieronder alle deelnemers aan de Zeepkistenrace 2025:
