In de tweede helft van oktober is de komeet C/2023 A3
(Tsuchinshan-ATLAS) aan onze sterrenhemel te zien. De komeet staat momenteel in het sterrenbeeld
Maagd, en beweegt via de Slang naar de Slangendrager. De "staartster" is volgens Marc van
der Sluys van hemel.waarnemen.com in onze streken aanvankelijk vooral in de
avondschemering zichtbaar. De komeet
komt echter steeds hoger aan de hemel, waardoor deze steeds langer aan de
donkere nachthemel te zien zal zijn.
(Foto boven: de komeet P1 McNaught in januari 2007 vanuit Australië (Credit: Fir0002/Flagstaffotos / Wikipedia)
Met een eenvoudige verrekijker, en onder gunstige
omstandigheden ook met het blote oog, is "Tsuchinshan-ATLAS" waar te
nemen als een wazig vlekje aan de hemel.
Een komeet is een "vuile sneeuwbal" van slechts
enkele kilometers groot die door het zonnestelsel beweegt en doorgaans
onzichtbaar is. Wanneer deze komeetkern
in de buurt van de Zon komt, verdampt zijn oppervlak, wat een wazige wolk (de
"coma") rond de kern veroorzaakt, die wel te zien is. Ook kan zich een karakteristieke komeetstaart
vormen, die altijd ongeveer van de Zon af wijst. Van "C/2023 A3" is een wazig
bolletje met een zeer lange, rechte staart zichtbaar, die in onze streken naar
linksboven wijst. De officiële naam van
deze komeet is "C/2023 A3"; de toevoeging
"(Tsuchinshan-ATLAS)" verwijst naar zijn ontdekkers. Dit is mogelijk de eerste en enige keer dat
deze komeet in de buurt van de Zon komt.
De kortste afstand tot de Zon werd al op 27 september
bereikt. De komeet stond toen 2,5 keer
zo dicht bij de Zon als de Aarde. Op 12
oktober stond C/2023 A3 het dichtst bij de Aarde, ongeveer half zo ver als de
Zon. Op dat moment was de komeet echter
lastig zichtbaar, doordat deze zich nog dicht bij de Zon bevond. Hierdoor is de komeet volgens Van der Sluys
vooral beter te zien vanaf 14 oktober, en mogelijk nog iets beter vanaf 21
oktober, wanneer de Maan "Vol" is geweest (op 17 oktober) en niet
langer stoort.
Tussen 14 en 20 oktober is de komeet het best zichtbaar kort
voor 20 uur, van 21 t/m 25 oktober is dat rond 20:30 uur, en vanaf 26 oktober
tussen 19 en 19:30 uur. In de avonden
daarna wordt de komeet steeds zwakker.
Zoek een plaats met vrije blik op de zuidwestelijke horizon. Rond 17 oktober staat de komeet boven de
heldere planeet Venus. De bijgaande
hemelkaart kan worden gebruikt om de komeet op te zoeken tussen de
sterren. Volgens Van der Sluys kan de
komeet iets beter worden gedetecteerd door met het blote oog net naast het
wazige wolkje te kijken. Zelfs een
simpele verrekijker verhoogt de zichtbaarheid van de komeet verder en maakt het
gemakkelijker deze te vinden.
Bovenstaande afbeelding toont een kaartje voor de avondhemel, kijkend
naar het zuidwesten, op 11 oktober om 19 uur.
De positie van de sterren ten opzichte van de horizon (de groene balk
onderin) geldt voor de aangegeven datum en tijdstip. De (gele) lijn toont het pad van de komeet
tussen de sterren, van oktober t/m december.
In het kaartje beweegt de komeet van rechts naar links. De positie van de komeet is voor iedere dag
aangegeven met een geel stipje. De
komeetbeeldjes zijn schematisch en geven een indruk van de richting van de
staart. De gele getallen geven om de
vijf dagen de dag van de maand waarvoor de positie geldt; de rode 1/11 en 1/12
duiden 1 november en 1 december aan. De figuurtjes
zijn de sterrenbeelden, met hun naam. Credit: hemel.waarnemen.com